اینترنت اشیا
مبحثی که این روزها زیاد درباره آن میشنویم اما شاید نامگذاری آن کمی گنگ بنماید،بطور کلی هر چیزی که قابلیت تعامل با اینترنت جهانی را داشته باشد در دسته بندی اینترنت اشیا قرار میگیرد،ساعت زنگداری را در نظر بگیرید که قابلیت اتصال به اینترنت را دارد،شب هنگام که به خانه میروید تلفن همراهتان به شبکه وایفای متصل میشود در حین اتصال به شبکه ساعت زنگداری که در اتاق خوابتان قرار دارد اطلاعات قرارهای کاری فردای شما را مرور میکند سپس با توجه به اولویت های زمانی مناسب ترین زمان برای بیدار کردن شما را با توجه به زمانی که صرف صبحانه و حاضر شدن میکنید را محاسبه میکند و ساعت را کوک میکند و در آینده میتواند بعضی برنامه های روتین شما را یاد بگیرد و آن را با دیگر دستگاههای متصل به اینترنت اشیاء به اشتراک بگذارد مثلا اگر بداند شما هر جمعه به پیاده روی میروید از چتر داخل کمدتان که آن هم از قضا به اینترنت متصل است میخواهد جمعه ها وضع آب و هوا را چک کند و اگر احتمال باران وجود داشت زنگ اخطار خود را به صدا در بیاورد تا شما متوجه آن شوید و از آن استفاده کنید،یا یخچال خانه تان را در نظر بگیرید که به اینترنت متصل است و با تلفن همراهتان در تعامل است،و زمانیکه مواد خوراکی که نیاز دارید رو به اتمام است به شما پیغام دهد یا اصلا زمانیکه نزدیک به یک فروشگاه هستید به شما پیغام دهد که فلان چیز در یخچال رو به اتمام است و یا حتی ترسناک تر از آن مواد خوراکی مورد نیاز شما را از طریق فروشگاههای اینترنتی سفارش دهد و هزینه آن را هم بصورت خودکار از حساب بانکی که شما در اختیارش قرار داده اید کسر کند.
اینها همگی نمونه های دم دستی و قابل فهم از اینترنت اشیا است اما جالب اینجاست که بدانید این مفهوم آنطور که فکر میکنید هم نو و تازه نیست قضیه به سال 1982 میلادی در آمریکا برمیگردد که یک دستگاه فروش کوکاکولا به اینترنت متصل شده بوده!و شاید این اتفاق جالب در این سال به ذهن خلاقان عرصه فناوری رسید و باعث شد داستان بطور جدی از سال 1999 شروع شود زمانیکه که کوین اشتون از عبارت اینترنت چیزها استفاده کرد و در توضیح استفاده از این نام،جهانی را توصیف کرد که در آن هر چیزی، از جمله اشیاء بی جان، برای خود هویت دیجیتال داشته باشند و به کامپیوترها اجازه دهند آنها را سازماندهی و مدیریت کنند. اینترنت در حال حاضر همه مردم را به هم متصل میکند ولی با اینترنت اشیاء تمام اشیاء به هم متصل می‌شوند. بطور کلی ژست اینترنت اشیا بر پایه ی سنسورها و اطلاعاتی است که دستگاه مورد نظر تولید و ارسال میکند شاید شما هم این ضرب المثل را شنیده باشید "کسی که اطلاعات-یا همان دیتا- را کنترل میکند آینده را کنترل میکند"
طبق آخرین اخبار پیش بینی شده است تا پایان سال 2020 حدود 50 میلیارد دستگاه به این قابلیت مجهز شده باشند،با یک حساب سر انگشتی و محاسبه این که ساکنان کره ی خاکی چند نفر هستند و از این تعداد چند نفر دسترسی به اینترنت خالص را دارند شاید کمی شما را بابت این همه اطلاعاتی که قرار است تولید شود به وحشت بیاندازد!اما جای نگرانی نیست شاید هم جای نگرانی هست اما برای راه اندازی درست این سرویس باید زیرساخت ها بطور جدی بروزرسانی شده باشند و هماهنگ با سطح تکنولوژی مورد بحث باشند تا بتوان به خوبی از آن بهره برداری لازم را کرد.
بحث چالش برانگیز اینترنت چیزها همین داده هایی است که توسط چیزهایی که با این شبکه هوشمند در تعامل هستند است،بحث سر این است که این اطلاعاتی که تولید کننده آن ما هستیم به دست چه کسی یا چه کسانی میرسد،چه پردازش هایی روی آن صورت میگیرد چطور از آن بهره برداری میشود و... اگر ما آدم خوشبینی باشیم فرض را بر آن بگذاریم که از این اطلاعات برای پیشرفت بشر و حرف های کلیشه ای از این دست استفاده میشود حقیقتا چشممان را به روی واقعیت بسته ایم،جنگ آینده جنگ اطلاعات است و پیروز میدان کسی است که این اطلاعات را تحلیل کند و استراتژی خود را چه خوب و یا چه بد طبق آن بچیند شرکت های تکنولوژیک هم از این مهم با خبرند نمونه آنها گوگل که غول اینترنت دنیای ماست و بیشترین درآمد خود را از راه تبلیغات هدفمند با توجه به تحلیل کاربران خود بدست می آورد است.
خب تا اینجای کار ارزش اینترنت چیزها برای غولهای تکنولوژی مشهود میشود حال این اینترنت چیزها چه سودی به حال ما دارد؟باید گفت بیشتر کفه ی سود دهی اینترنت چیزها به سمت کاربران یعنی استفاده کنندگان از این ابزار است البته اگر شاهد سیستمی شفاف در زیرساخت ها باشیم!
گفتیم بیشتر نفع آن برای کاربران است،چرا؟چون با تحلیلهایی که از طرف سرویس دهنده یا تولید کننده کالا روی اطلاعات کاربران صورت میگیرد امکان خطا و کیفیت سرویس بهتر و بهتر میشود.اما چه تضمینی است که این شرکتها اطلاعات تولید شده توسط من را دوباره به خود من بفروشند،چرا اطلاعاتی که خودم در تولید آن نقش اول را داشتم حالا باید با پرداخت هزینه ای دوباره آن را تحویل بگیرم این یکی از مباحثی است که بین موافقان و مخالفان این فناوری مورد بحث است،مثلا اگر من یک مسواک داشته باشم که سازنده آن اطلاعات من را به سازمانی که برای پیشگیری بیماری های دندان است میفروشد چرا من نباید در سود آن اطلاعات سهمی داشته باشم یا بدتر اگر اطلاعات پزشکی و سلامت من که توسط گجتهای پوشیدنی شخصی خودم اندازه گیری میشود به سازمانی که من با آن قرار داد بیمه پزشکی منعقد کرده ام برود و آنها با توجه به اطلاعات من دیگر حاضر به تمدید بیمه من نشوند،چطور؟چرا من نباید ابتدا به این اطلاعات که درباره خود من است دسترسی نداشته باشم!
بحثی که در اینترنت چیزها خیلی مورد توجه قرار دارد نحوه تعامل دستگاههای بهره مند از این فناوری است،کوین اشتون همان شخصی که لفظ اینترنت چیزها را باب کرد اخیرا در یک کنفرانس خبری توضیحاتی پیرامون این فناوری داده که به نظر ما اتمام کننده این مبحث است که آینده انسان با اینترنت چیزها چه میشود؟
مردم فکر می‌کنند که کامپیوتر وسیله‌ای است که فقط انسان قرار است با آن تعامل داشته باشد،مثلا شما به کامپیوترتان چیزی بگویید و آن‌هم جواب‌تان را بدهد. باید بدانید که این طرز فکر به قرن بیستم تعلق دارد. درواقع اینترنت چیزها به فناوری اطلاعات ربط دارد؛ در مورد یک تکنولوژی صحبت می‌کنیم که بتواند خودش اطلاعتش را مدیریت کند. این تکنولوژی قرار نیست به انسان‌ها چیزی بگوید؛ بلکه خودش وارد عمل شده و کاری انجام می‌دهد.
به‌طور مثال در اینترنت چیزها قرار نیست یخچال‌تان به شما اعلام کند که خالی شده است. در عوض یخچال‌تان خودش باید داده‌ها را پیوسته بررسی کرده و بر اساس مشاهدات‌اش اقدام و خرید کند. شما نیاز نیست که در این فرایند دخالتی کنید.
ادامه در اینجا